Vài điều lưu ý về các trung tâm IELTS và lý do mình quyết định tự luyện
Cuối năm 2019 có việc cần đến bằng IELTS nên mình đã nghiên cứu thử nơi để học. Sau một thời gian không đi học trung tâm tiếng Anh (hơn… 10 năm), thì lúc nghiên cứu nơi học mình mới phát hiện ra hiện tại các lò luyện thi IELTS mọc lên như nấm và rất “hot”. Có cả những trung tâm bị tố lừa đảo, giáo viên không chất lượng mà vẫn bao nhiêu học viên không biết đăng kí vào học. Do đó, các bạn hãy thật sáng suốt khi chọn trung tâm nhé.
Sở dĩ trung tâm IELTS mọc lên nhiều vì họ thấy được mức độ thu lợi từ việc dạy bằng này rất cao. Ở đây ai thi IELTS cũng biết là giá một lần thi không hề rẻ (theo mình nhớ là khoảng gần 5tr). Vì vậy những người cần thi bằng này đa số là cần để đi làm, đi du học, có điều kiện hoặc sẵn sàng/ buộc lòng phải chi trả vì cần bằng. Do một lần thi IELTS 4 kĩ năng giá rất đắt và khá cực nên ai cũng mong có thể đạt điểm số mong muốn ngay nên hầu hết mọi người đều không tiếc tiền chi cho những trung tâm luyện thi.
Sau vài ngày nghiên cứu nơi luyện thi thì mình quyết định… tự luyện. Phần do mình thấy khó tìm được nơi tin tưởng, phần là do mình tiếc chi phí cao. 2 nơi uy tín mình tin tưởng thì cực kì đắt (ACET và British Council), do đó mình đi đến quyết định tự luyện.
Một chút về background của mình khi tự luyện IELTS trong 2 tháng để đạt 6.5 Overall
Điểm Overall của mình là 6.5 (Trong đó Speaking mình 7.0, còn lại thì cũng vừa đủ 6.0 hoặc 6.5 thôi)
Việc mình nói về background của mình trước là để mọi người có thể hình dung ra bản thân đang ở mức độ nào và nhắm chừng thời gian cần học và lên kế hoạch cho việc tự học sao cho phù hợp.
- Đã hơn 10 năm không đi học thêm tiếng Anh
- Chỉ học thêm buổi tối ở trường Hùng Vương vào năm lớp 7-8
- Từng học 1 khóa 2 tháng ở VUS Hội Việt Mỹ năm lớp 10 và từ đó quyết định tự học vì thấy không đáng với số tiền bỏ ra
- ĐH học ở HUFLIT, 2 năm đầu, 4 học kỳ, mỗi học kỳ đều có 4 môn Nghe – Nói – Đọc – Viết. Trong đó có khoảng 2 năm ĐH thường xuyên đi CLB Tiếng Anh bên ngoài để luyện nói hàng tuần luyện tập phản xạ
- Còn lại tự học thêm qua nghe nhạc và đọc sách báo tiếng Anh.
- Chưa bao giờ thi một cái bằng tiếng Anh nào vì thấy không cần đến.
- Có vài năm làm việc và giao tiếp với các sếp người nước ngoài
Tuy nhiên, mình tự thấy khả năng tiếng Anh của mình khi đó hoàn toàn là về giao tiếp, còn về học thuật như IELTS thì mình không hề mạnh. Các vốn từ vựng học thuật từ khi rời trường ĐH mình cũng đã rất ít sử dụng. Listening cũng không quá mạnh, khi đó mình nghe radio chưa hiểu nhiều. Writing thì càng chán, mình chỉ có hay viết mail làm việc văn phòng thôi.
Vậy tự học để đạt 6.5 có khó không?
Theo mình là… khó. Vì trước hết, để tự luyện IELTS thì bạn phải là người đã có nền tảng cơ bản tiếng Anh tốt. Hai là bạn thật kiên trì để tự giác vạch ra kế hoạch tự học tập. Ba là bạn phải biết cách research để tự tìm và chọn lọc nguồn tài liệu tự học.
Sách luyện IELTS được bán ở nhà sách rất nhiều, nhưng cũng phải research kĩ để biết sách nào đáng mua, vì hiện tại IETLS là một món hời béo bở nên rất nhiều người đổ vào dạy học và xuất bản sách. Trong quá trình research, mình biết được rất nhiều người xuất bản sách học IELTS nhưng là sao chép cóp nhặt từ sách của những thầy cô nước ngoài y tín. Công nhận là họ sao chép những thứ chất lượng, nhưng việc lấy của người khác và nhận của mình thì mình hoàn toàn không đánh giá cao điều đó. Ngoài ra, vì mỗi thầy cô/ người viết sách chuyên nghiệp sẽ có các cách riêng của họ nên việc sao chép nhiều kiến thức khác nhau và mix lại không đúng cách thì cũng sẽ có thể gây rối và mâu thuẫn.
Tuy nhiên, do thời gian gấp rút (lúc đó mình đặt mục tiêu 2 tháng) nên mình cũng không tìm mua nhiều sách. Đa số mình luyện từ các nguồn online có sẵn.
Cách thức luyện của mình
Thi IELTS có 4 kĩ năng: Nghe – Nói – Đọc – Viết (Listening – Speaking – Reading – Writing). Nên mình sẽ chia ra phân tích quá trình học của mình theo 4 kĩ năng cho các bạn dễ xem nhé.
- NGHE (LISTENING)
Cách mình luyện:
1. App tin tức BBC News – World Service: Trước tiên, mình down app tin tức BBC về và hàng ngày đều mở lên nghe. Mình chỉ có thời gian 2 tháng để luyện nên mình đã tự ép bản thân phải nghe càng nhiều càng tốt. Với BBC thì mình luyện theo kiểu cứ nghe cho quen dần (mọi người hay gọi là tắm tiếng Anh), nghe cho quen rồi từ từ ráng nắm nội dung chung, không quá tự ép mình phải nghe rõ từng từ một.
2. Ted Talk: www.ted.com
Ted Talk là nơi mình cố gắng tập nghe rõ từng từ, vừa nghe vừa viết lại.
Ở đây bạn có thể chỉnh tốc độ bài nói theo khả năng nghe, có bài viết sẵn của bài nói để bạn dễ dàng dò lại xem mình chính xác được bao nhiêu. Chú ý lỗi chính tả và chia thì của động từ nhé (mục tiêu của việc luyện ở Ted Talk), từ từ quen rồi tăng dần tốc độ lên. Hãy luyện từ những bài ngắn và đơn giản trước.
3. https://ieltsonlinetests.com/ : Đây là website có sẵn các bài luyện thi IELTS. Mình thường vào đây làm test các bài nghe để tập quen với áp lực thời gian cũng như biết về các dạng bài từng được cho ra thi.
2. NÓI (SPEAKING)
A. Lưu ý chung:
Ở kĩ năng Nói thì đối với thi IELTS không phải bạn cứ nói lưu loát, nói như gió phát âm chuẩn là được điểm. Thi Nói IELTS được chấm theo quy chuẩn, nên bạn cần nghiên cứu khuôn bài thi Nói ra sao, các dạng câu hỏi và các dạng câu trả lời (research đọc thêm từ Google nhé). Bạn cần nghe kĩ dạng câu hỏi, dùng đúng dạng câu trả lời thì mới có điểm. Có những bạn phát âm không quá chuẩn nhưng trả lời đúng cách vẫn được điểm tốt, và cũng có nhiều trường hợp mình biết là người Việt sinh sống ở nước ngoài đã lâu, nói tiếng Anh rất tốt nhưng thi nói IELTS vẫn… tạch.
B. Cách mình luyện:
1. Bạn có thể vào các group IELTS trên Facebook như là “IELTS Ngọc Bách”, “Luyện Thi IELTS 8.0” “Luyện Thi IELTS 9.0”, khá nhiều thầy cô hoặc trung tâm share các tài liệu miễn phí trên đó (dĩ nhiên không phải thầy cô nào cũng chất lượng, hãy xác định là đi săn tài liệu chứ đừng tin hết những thầy cô trên đó rồi lại đăng kí theo học nhé, vì nhiều khả năng họ share tài liệu cóp nhặt để cố câu khách vào học).
2. Sau khi lội nhiều chia sẻ thì mình quyết định: Học theo cuốn IELTS Speaking của Mat Clark. (Mình đã giành rất nhiều thời gian mổ sẻ chi tiết và tổng hợp lại các tips, các dạng câu hỏi và câu trả lời từ cuốn này, học các mẫu câu từ cuốn này. Vì mình có thói quen khi tự học gì mình đều sẽ ghi lại theo cách tổng hợp của mình, như thế sẽ dễ nhớ hơn)
3. Down bộ đề dự đoán tham khảo theo quý và luyện ghi ra câu trả lời cho những bộ đề này. Học thuộc câu trả lời nếu được để lúc vào thi không tốn nhiều thời gian ráng nhớ và ấp úng. Vì nếu gặp giám khảo khó, khi bạn mất nhiều thời gian suy nghĩ quá họ sẽ skip và hỏi qua câu khác rất nhanh để tiết kiệm thời gian.
Lần đó mình học theo bộ dự đoán của Thầy Ngọc Bách và trung tâm ZIM thấy cũng khá ổn. Bạn có thể vào page và group của 2 bên này theo dõi để download khi có chia sẻ nhé.
4. Ngoài ra, mình khuyên bạn nên cố gắng thực hành nói nhiều để luyện phản xạ tốt (nghĩa là cách đối đáp và trả lời trôi chảy khi nhận được câu hỏi)
5. Chú ý học: Common Idioms, Collocations, Redundant Words + Linking Phrases (Những cái này sẽ giúp bạn ghi thêm điểm). Hãy research, phân tích và tổng hợp lại những cái mình muốn dùng nhé.
6. Trong vòng 1-2 tuần trước ngày thi, liên tục vào các group IELTS xem chia sẻ đề và kinh nghiệm từ các bạn mới thi xong. Vì thời điểm mình thi trở về trước thì bộ đề nói thường ra theo quý nên các câu hỏi sẽ hay lặp lại (tuy nhiên bộ đề rất nhiều câu hỏi nhé)
3. ĐỌC (READING)
A. Lưu ý chung:
Thi Reading bạn cũng cần có tips, tips của mình dùng là Skim & Scan. Đừng cố gắng đọc hiểu từng chữ từ đầu đến cuối bài đọc lẫn câu hỏi như đọc sách rồi mới làm, bạn sẽ không có đủ thời gian đâu tin mình đi (trừ khi bạn thuộc trình đọc cái gì cũng hiểu ngay như người bản xứ).
Skim & Scan nghĩa là:
- Skim đọc lướt, tức là đọc để tìm ra đoạn/ câu hỏi cần chú ý khoanh vùng
- Scan đọc kĩ, tức là đọc kĩ lại đoạn văn khoanh vùng cùng với đối chiếu với câu hỏi đề cho để tìm ra đáp án đúng
B. Cách mình luyện:
1. Đối với mình thì mình làm theo kiểu cuốn chiếu. Đó là đọc 1 đoạn văn thật kĩ (Scan), rồi mình lướt tìm các câu hỏi có liên quan đến đoạn văn đó (Skim) và tập trung làm cho xong các câu đó. Rồi mình qua đoạn văn tiếp theo và tiếp tục như vậy. Mình đã thử nghiệm nhiều cách và riêng đối với mình cách làm cuốn chiếu này là nhanh nhất. Có khi mình còn dư kha khá thời gian.
Còn khi Đọc hết từ đầu tới cuối rồi mới làm thì thường là mình không kịp hoặc không hề có thời gian dò lại. Rất gấp gáp. Ngoài ra còn có thể có các tips khác từ người khác. Các bạn research thấy phù hợp có thể áp dụng nhen.
2. https://ieltsonlinetests.com/ : Mình cũng thường xuyên lên web này để làm các bài test Reading cho quen áp lực thời gian và dạng bài.
4. VIẾT (WRITING)
A. Lưu ý chung:
Writing cũng được chấm theo nguyên tắc và theo khuôn điểm. Nên bạn cũng không thể nghĩ gì viết đó vô tội vạ được mà phải nghiên cứ các mẫu câu, các dạng bài chính (research Google để biết về các dạng bài)
Hãy tìm các bài văn ở khung điểm bạn đang muốn có để đọc kĩ tham khảo, phân tích và bám theo làm như vậy nhé. Nếu bạn đang cần khung 6.5 thì cũng đừng phí thời gian cho những bài khung 8.0 9.0 vì đó là một trình độ rất khác, khi chưa đủ khả năng bạn cũng không thể tự phân tích và thực hành theo họ được. Còn nếu bạn có nhiều thời gian và đó là mục tiêu bạn hướng tới nâng cao thì cứ thoải mái học hỏi theo dần không sao cả.
B. Cách mình luyện:
1. Trước hết bạn cần ôn thật vững ngữ pháp.
Cuốn sách mình chọn để ôn là: IELTS Language Practice của Michael Vince và Amanda French.
Mình thấy cuốn sách này biên soạn rất đầy đủ và rõ ràng dễ dàng cho việc tự học tự ôn.
2. Đọc các bài mẫu của Thầy Simon và Thầy Ngọc Bách (đối với khung 6.5 trở xuống)
Thầy Ngọc Bách chia sẻ rất nhiều tài liệu mẫu writing trong group thầy, và thầy cũng bám rất sát theo cách viết của Thầy Simon (từng là giám khảo chấm IELTS, thầy Simon có xuất bản sách nhé các bạn có thể tìm mua). Mình đã học theo cách này và rất đủ để lấy band 6.5 trở xuống. Bạn cố gắng thực hành viết nhiều theo những bài mẫu. Chú ý tập paraphrase câu.
3. Cố gắng tìm ra người giúp sửa bài
Bạn hãy cố gắng tìm ra những người bạn giỏi hoặc thầy cô nào đó để nhờ sửa lỗi chính tả và mẫu câu paraphrase cho bạn. Sẽ ra rất nhiều thứ để bạn rút kinh nghiệm và học hỏi. Cố gắng đừng sai những lỗi ngữ pháp cơ bản vì sẽ mất điểm linh tinh. Đó là lý do bạn phải thật vững phần ngữ pháp trong cuốn sách mình đề xuất phía trên và vững cách paraphrase câu (nếu chưa hiểu paraphrase câu là gì hãy research google nghiên cứu và học thêm nhé).
LƯU Ý THÊM
Hãy download thêm các tài liệu từ vựng học thuật theo chủ đề được chia sẻ miễn phí của các thầy cô IELTS để bổ sung thêm vốn từ vựng. Hàng ngày đặt ra mục tiêu học bao nhiêu từ theo chủ đề. Qua nhiều ngày bạn sẽ tích lũy được thêm. Việc này sẽ tốt cho cả 4 kĩ năng thi của bạn. Đặc biệt là kĩ năng Reading rất cần vốn từ vựng học thuật để đọc hiểu.
Trên đây là những kinh nghiệm chung mình nhớ được và chia sẻ (thông cảm nhé vì mình tự tìm tòi để luyện và cũng thi 2 năm rồi nên có thể sẽ có thiếu xót). Ngoài ra nhiều cụm từ, nhiều ý mình chỉ ghi để đề xuất chứ không thể phân tích ra rõ hết được thì các bạn hãy research google để nghiên cứu sâu thêm nhé. Hãy kết hợp thêm nhiều chia sẻ khác/ nhiều tips khác nếu phù hợp với bạn. IELTS rất rộng, rất nhiều tips. Trên đây mình chỉ chia sẻ những cách thức chung mà cá nhân mình đã tìm tòi để tự học và luyện.
Có câu hỏi gì các bạn cứ comment thêm, mình sẽ giải đáp trong khả năng của mình.
Chúc các bạn may mắn! <3