Quá Khứ, Hiện Tại, và Tương Lai – Đây là ba trạng thái đương nhiên của cuộc sống.
Từ trước đến mãi sau này mình cũng chưa bao giờ thắc mắc nhiều về sự liên quan và ảnh hưởng của ba trạng thái này đến tới tâm lý con người, cho đến khi mình đọc được cuốn Ichigo Ichie.
Bài viết này chỉ là viết về những điều mình hiểu, đúc kết, và suy ngẫm thêm từ những cái mình đọc và muốn chia sẻ trên trang blog này. Tất cả nhằm hướng đến việc chúng ta hãy nên trân trọng hiện tại.
Quá Khứ
Là những điều tốt đẹp mình đã bỏ lỡ.
Là những sai lầm mình vô tình mắc phải và làm thay đổi cả câu chuyện.
Là những thứ mình đã nỗ lực hết sức nhưng không thành công.
Là những điều xấu xa, xui xẻo xảy ra mà mình không thể chống đỡ.
Khi một người sống trong quá khứ, họ sẽ mãi mang những cảm giác hoài niệm xem lẫn tiếc nuối, ân hận, dằn vặt, hoặc thậm chí là đau buồn, khổ sở, giận dữ,… nếu điều đó quá tồi tệ.
Dĩ nhiên trong quá khứ cũng có những kỷ niệm vui, nhưng chính những kỷ niệm vui xen lẫn với các đoạn kết dang dở cũng ít nhiều để lại cảm giác không vui khi nghĩ đến. Vì vậy, việc này rất ảnh hưởng đến sự tập trung trân trọng hiện tại của chúng ta.
Có những khi chúng ta đang ở một nơi rất vui, nhưng ánh mắt cứ trân trân vô hồn nhìn vào đâu đó, đó cũng chính là lúc suy nghĩ của chúng ta đang bị mắc kẹt ở quá khứ. Đó là lúc chúng ta không để tâm đến niềm vui đang có ở hiện tại, và có thể chúng ta đã để lỡ những khoảnh khắc tốt đẹp vì không biết trân trọng.
Mình cũng từng hay bị cuốn vào quá khứ như vậy đấy. Có một khoảng thời gian lúc nào mình cũng buồn và tự trách mình, và vì vậy cũng làm lãng phí thời gian, không thật sự làm được điều gì có ích. Khi đó mình luôn cảm thấy chính mình tồi tệ nên đã bỏ bê, không còn chăm sóc bản thân nhiều. Thậm chí có những khoảng thời gian mình còn như đánh mất chính mình, và điều tệ nhất mà mình có thể làm đối với bản thân chính là như thế, đó là không biết trân trọng chính mình.
Thế rồi mình nhận ra, nghĩ một ít về quá khứ, và rút ra được bài học, và từ đó mà phát triển hơn mới là điều tốt. Đừng để suy nghĩ của mình lún quá sâu và rồi mắc kẹt nơi quá khứ. Mãi nghĩ về quá khứ không phải là cách. Sẽ chẳng thể nào vực dậy và tiến lên nổi khi cứ để quá khứ cùm chân mình.
Buồn và nghĩ ngợi là điều rất đỗi bình thường của con người. Nhưng hãy giới hạn khả năng ảnh hưởng của nó. Hãy cố gắng nhanh chóng làm vơi bớt và kết thúc nỗi buồn. Có vậy chúng ta mới không bị mắc vào một cái “bẫy muộn phiền” và đắm chìm trong đó quá lâu, gây hại cho chính mình. Sẽ chỉ làm bản thân buồn hơn mà thôi.
Tương Lai
Khi mà mình quá lo lắng về tương lai, quá quan trọng về việc nó có diễn biến được như mình mong muốn hay không, thì mình sẽ đánh mất niềm vui thật sự của những thứ đang xảy ra một cách tự nhiên ở hiện tại. Đôi khi mình làm ảnh hưởng đến hiện tại vì mình cố lèo lái nó theo hướng mà mình muốn, hoặc đơn giản là không dám thật sự hành động vì mình quá lo sợ về tương lai.
Theo mình, tương lai là điều mình không thể đoán trước, không thể mong đợi nó sẽ diễn ra y như mình cần. Khi mình có sự mong đợi quá nhiều, thì mức độ thất vọng sẽ càng cao, nên cũng sẽ chỉ mang đến nỗi buồn phiền cho mình mà thôi.
Nhưng nói vậy không có nghĩa là mình cứ mặc kệ, sống bê tha vô trách nhiệm, làm bừa làm bậy, không quan tâm đến cuộc sống và tương lai.
Đối với mình, hành động nên làm của mình dành cho tương lai là sự nỗ lực hết mình. Không nên lo lắng quá nhiều vì lo lắng cũng chẳng ích gì, mà thứ hữu ích nhất chính là nỗ lực. Nỗ lực sống tốt hơn mình của ngày hôm qua, nỗ lực cho điều mình muốn có trong tương lai. Nỗ lực chính là điều tốt đẹp nhất mình có thể làm cho tương lai, bởi vì dù cuối cùng kết quả có ra sao đi chăng nữa thì điều tốt đẹp thu hoạch được là những thứ đã xảy ra trên chặng đường đi, và mình biết mình đã cố gắng hết sức, thế là đủ.
Hiện Tại
Có câu nói “Present is a Gift” (Hiện tại là một món quà) là sự thật. Mà muốn biết món quà đó là gì thì mình phải mở ra đúng cách. Muốn mở ra đúng cách thì mình phải đủ để tâm và trân trọng.
Quá khứ là điều đã xảy ra, chẳng thể thay đổi.
Tương lai là điều có thể diễn ra, bạn chẳng thể chắc chắn.
Duy chỉ có Hiện Tại là điều mình đang nắm bắt, là thứ mình có khả năng điều chỉnh nhất.
Mỗi một phút giây trôi qua bạn đều có thể kiểm soát nó nếu thật sự để tâm.
Khi để thứ gì đó tốt đẹp vụt mất vì mình đã không đủ để tâm và trân trọng, thì đó sẽ lại trở thành điều gây hối tiếc trong quá khứ – thứ chẳng thể thay đổi. Thế thì tại sao lại không tập trung nỗ lực sống hết mình và sống thật tốt ở hiện tại nhỉ? Làm mọi thứ đúng đắn mình có thể làm, để khi mà khoảng thời gian này trôi qua rồi mình sẽ không có gì để lấn cấn, để tiếc nuối, để phải thốt ra “giá mà…”
Đoạn Kết
Mình nghĩ bài viết của mình dù thế nào cũng chỉ là một bài chia sẻ, còn việc để thật sự biết trân quý hiện tại là còn tùy thuộc vào trải nghiệm của mỗi người, và tùy thuộc mức độ hiểu và thấm thía. Vì dù câu nói “Hãy trân trọng hiện tại” mình đã nghe từ khi mới lớn, nhưng chưa bao giờ mình đủ để tâm đến Hiện Tại như sau này – sau khi đã trải qua đủ nhiều chuyện để nhận ra.
Để tâm đến hiện tại còn có nghĩa là để tâm đến những người thật sự quan tâm mình, yêu thương mình với chính con người của mình. Hiểu những thứ phù phiếm là đâu để không lãng phí thời gian và tâm sức. Trân trọng thời gian của mình, dùng nó để nỗ lực và làm những điều thật sự có ích, có ý nghĩa, dành cho những người thật sự xứng đáng.
Và trước hết, hãy bắt đầu với việc đánh giá đúng giá trị của chính mình, trân trọng và phát triển nó. Vì khi chúng ta biết yêu bản thân mình đúng cách, ta sẽ không để ai có cơ hội cư xử tệ với mình cả.
Bản thân ta là món quà dành cho những người hiểu đúng giá trị để trân quý, và chúng ta cũng xứng đáng gặp được những người tốt đẹp như là món quà dành cho chúng ta.
“Until you value yourself, you won’t value your time. Until you value your time, you will not do anything with it.” – M. Scott Peck